Jan Dirk Stapel 1911 - 1980
Bronnen:
Staat van Dienst, Commando Dienstencentra, Bureau Registratie, Kerkrade.
Ministerie van Defensie, ‘s Gravenhage, Sectie Persoonsgerichte Informatie.
Dochter Elma en haar man Jo Waard te Lelystad; Ineke Franken Stapel te Bergen op Zoom;
Ad Stapel te Weert; Carel Stapel te Breda; familiegegevens, archieven en internet.
===============================================================================
Jan Dirk Stapel werd geboren 14 juli 1911 te Roosendaal, als zesde kind van Bernard Stapel en Bet Hintzen. Jan volgde de MULO, waarschijnlijk in Breda en begon bij een banket bakker maar werd al gauw Klerk Belastingen Roosendaal. Na het 2e huwelijk van zijn vader vertrok hij, 17 jaar oud, naar Vlissingen waar hij 30-aug-1928 vrijwillig beroeps lichtmatroos werd bij de Marine Zeedienst. Van 1929 tot 1931 maakte hij twee reizen naar de West. Te Willemsoord kreeg matr.2e kl. J.D. Stapel met stamboeknr.10552 op 4 okt.1930 het brevet kanonnier 1e klasse.
Tijdens de volgende 2˝ jaar “Atlantische” dienst trouwde Jan op 5 januari 1934 in Anna-Paulowna met Guurtje Maria Zon. Hij zorgde dat hij op Wachtschip Willemsoord in Den Helder was geplaatst toen zijn enige dochter Elma werd geboren. Tot WOII maakte hij, afgewisseld met opnieuw 2˝ jaar Atlantische dienst, twee reizen via Suez naar Nederlands Indië. Ruim voordat Japan de oorlog werd verklaard voer hij op 1 feb.1941 vanuit Indië via Zuid Afrika naar Engeland, waar hij zich 16 mei 1941 meldde bij de Onderzeedienst, de verbouwing van onderzeeboot moederschip Columbia te Dundee, Oost-Schotland. Inmiddels korporaal konstabel was hij belast met de zorg en onderhoud van de bewapening en munitie en diende hij op de mijnenveger Jan van Gelder en het marinedepot SS Oranje Nassau. Zijn langste tijd in Engeland voer hij op het fregat Hr.Ms. Johan Maurits dat met de 4e Escort Group konvooien naar Afrika beschermde. Daarvoor kreeg hij later de herinneringskruisen “Krijg ter Zee 1940-1945” Common Service en “Middellandse Zee 1940-1945” Special Service. Zijn Staat van Dienst vermeldt niets over de invasie in Normandië. De Johan Maurits was daar ook niet bij, maar waarschijnlijk liep hij rond die tijd wel de oorlogswond op die hem begin oktober 1944 dwong tot een walfunctie bij de Marine Staf in Londen.
12 Mei 1945 werd Jan overgeplaatst naar Den Helder. De dag ervoor ging hij bij zijn broers Willem in Bergen op Zoom en Henk in Roosendaal in marineblauw uniform op zoek naar het adres van zijn gezin. 15 Mei kwam hij in groene battledress per Engelse truck met chauffeur thuis in Hippolytushoef. Daar was het verre van rooskleurig: Guurtje was zo ondervoed dat de dokter haar nog 14 dagen gaf. Jan bleef die nacht thuis en leverde zijn geschutsonderdeel pas de volgende dag af in Den Helder. Vervolgens gaf hij voor de MOD leiding aan gevangen NSB-ers die te werk waren gesteld bij het opruimen van mijnenvelden in de duinen van Petten tot den Helder. Zijn kennis van explosieven maakte hem heel geschikt voor dat gevaarlijke werk. Dezelfde expertise leidde tot zijn aanstelling in 1946 als instructeur op HMS Excellent te Portsmouth. April 1947 voer hij voor de derde en laatste keer naar Soerabaja, met de nieuwe Kortenaar want zijn vroegere schip was in de Javazee gezonken. Hij diende daar tot 1951 op de Tjerk-Hiddes, de Kortenaer en aan wal; zijn vrouw Guus en dochter Elma woonden toen ook in Soerabaja. Jan werd er weer ernstig ziek door de oorlogswond waaraan hij in Engeland al was geopereerd en die in Soerabaja en later weer in Amsterdam en Overveen intensieve verzorging nodig had. Vrijwel hersteld bleef Jan bij de Marine tot zijn Eervol Ontslag uit de Zeedienst 1 juli 1956.
Sergeant-konstabel Jan Dirk Stapel werd ook geëerd met de Zilveren Medaille en het Ereteken voor Orde en Vrede met de Gesp1947. Toch was hij erg gesloten over zijn oorlogsverleden. Na zijn vertrek werkte hij nog een jaar bij chocolade- fabriek Ringers, waarna hij op een bemand bezine-station klanten bediende. Zo kon hij veel mensen blijven ontmoeten, zonder over de oorlog te hoeven praten. Hij stierf in zijn slaap op 19 juni 1980, bijna 69 jaar oud.
+ + + + +
(home = www.cstapel.nl)
Bronnen:
Staat van Dienst, Commando Dienstencentra, Bureau Registratie, Kerkrade.
Ministerie van Defensie, ‘s Gravenhage, Sectie Persoonsgerichte Informatie.
Dochter Elma en haar man Jo Waard te Lelystad; Ineke Franken Stapel te Bergen op Zoom;
Ad Stapel te Weert; Carel Stapel te Breda; familiegegevens, archieven en internet.
===============================================================================
Jan Dirk Stapel werd geboren 14 juli 1911 te Roosendaal, als zesde kind van Bernard Stapel en Bet Hintzen. Jan volgde de MULO, waarschijnlijk in Breda en begon bij een banket bakker maar werd al gauw Klerk Belastingen Roosendaal. Na het 2e huwelijk van zijn vader vertrok hij, 17 jaar oud, naar Vlissingen waar hij 30-aug-1928 vrijwillig beroeps lichtmatroos werd bij de Marine Zeedienst. Van 1929 tot 1931 maakte hij twee reizen naar de West. Te Willemsoord kreeg matr.2e kl. J.D. Stapel met stamboeknr.10552 op 4 okt.1930 het brevet kanonnier 1e klasse.
Tijdens de volgende 2˝ jaar “Atlantische” dienst trouwde Jan op 5 januari 1934 in Anna-Paulowna met Guurtje Maria Zon. Hij zorgde dat hij op Wachtschip Willemsoord in Den Helder was geplaatst toen zijn enige dochter Elma werd geboren. Tot WOII maakte hij, afgewisseld met opnieuw 2˝ jaar Atlantische dienst, twee reizen via Suez naar Nederlands Indië. Ruim voordat Japan de oorlog werd verklaard voer hij op 1 feb.1941 vanuit Indië via Zuid Afrika naar Engeland, waar hij zich 16 mei 1941 meldde bij de Onderzeedienst, de verbouwing van onderzeeboot moederschip Columbia te Dundee, Oost-Schotland. Inmiddels korporaal konstabel was hij belast met de zorg en onderhoud van de bewapening en munitie en diende hij op de mijnenveger Jan van Gelder en het marinedepot SS Oranje Nassau. Zijn langste tijd in Engeland voer hij op het fregat Hr.Ms. Johan Maurits dat met de 4e Escort Group konvooien naar Afrika beschermde. Daarvoor kreeg hij later de herinneringskruisen “Krijg ter Zee 1940-1945” Common Service en “Middellandse Zee 1940-1945” Special Service. Zijn Staat van Dienst vermeldt niets over de invasie in Normandië. De Johan Maurits was daar ook niet bij, maar waarschijnlijk liep hij rond die tijd wel de oorlogswond op die hem begin oktober 1944 dwong tot een walfunctie bij de Marine Staf in Londen.
12 Mei 1945 werd Jan overgeplaatst naar Den Helder. De dag ervoor ging hij bij zijn broers Willem in Bergen op Zoom en Henk in Roosendaal in marineblauw uniform op zoek naar het adres van zijn gezin. 15 Mei kwam hij in groene battledress per Engelse truck met chauffeur thuis in Hippolytushoef. Daar was het verre van rooskleurig: Guurtje was zo ondervoed dat de dokter haar nog 14 dagen gaf. Jan bleef die nacht thuis en leverde zijn geschutsonderdeel pas de volgende dag af in Den Helder. Vervolgens gaf hij voor de MOD leiding aan gevangen NSB-ers die te werk waren gesteld bij het opruimen van mijnenvelden in de duinen van Petten tot den Helder. Zijn kennis van explosieven maakte hem heel geschikt voor dat gevaarlijke werk. Dezelfde expertise leidde tot zijn aanstelling in 1946 als instructeur op HMS Excellent te Portsmouth. April 1947 voer hij voor de derde en laatste keer naar Soerabaja, met de nieuwe Kortenaar want zijn vroegere schip was in de Javazee gezonken. Hij diende daar tot 1951 op de Tjerk-Hiddes, de Kortenaer en aan wal; zijn vrouw Guus en dochter Elma woonden toen ook in Soerabaja. Jan werd er weer ernstig ziek door de oorlogswond waaraan hij in Engeland al was geopereerd en die in Soerabaja en later weer in Amsterdam en Overveen intensieve verzorging nodig had. Vrijwel hersteld bleef Jan bij de Marine tot zijn Eervol Ontslag uit de Zeedienst 1 juli 1956.
Sergeant-konstabel Jan Dirk Stapel werd ook geëerd met de Zilveren Medaille en het Ereteken voor Orde en Vrede met de Gesp1947. Toch was hij erg gesloten over zijn oorlogsverleden. Na zijn vertrek werkte hij nog een jaar bij chocolade- fabriek Ringers, waarna hij op een bemand bezine-station klanten bediende. Zo kon hij veel mensen blijven ontmoeten, zonder over de oorlog te hoeven praten. Hij stierf in zijn slaap op 19 juni 1980, bijna 69 jaar oud.
+ + + + +
(home = www.cstapel.nl)